«فکر»
فکر آن باشد که بگشاید رهى--- راه آن باشد که پیش آید شهى‏
گاهی شده است که چشم خود را به منظره ی زیبای دوخته ایم و فارغ از خوب و بد روزگار به اُفاق های دور و دراز نظر می کنیم. اما این حالت در ما زیاد به طول نمی انجامد و احساس می کنیم آشفته حالیم! مقداری که تأمل می کنیم متوجه می شویم که ذهن در حال پردازش درس و دانشگاه و آینده است. این امر عامل ایجاد احساس نامطلوب، و سرسبزی اطراف ما را مانند فصل پاییز به صورت خزان می نماید.
از این اتفاق چند مطلب را می خواهیم نتیجه بگیریم:

1. فکر و ذهن به اموری که برای ما موضوعیت دارند، توجه می کنند. اگر یک مسئله ای برای ما خیلی مهم جلوه کند، درون ما به آن مشغول می شود و فکر ما در خلوت و جلوت به آن می پردازد. بنابراین اگر چه اصل گرایش به جنس مکمل در انسان وجود دارد، اما باید توجه داشت اگر تمام ظرف زندگی فرد معطوف به آن شود، در کوزه همان تراود که در اوست.
2. افکار همان گونه که شادی برانگیز هستند، می توانند زندگی با صفا را برآشفته سازند. وقت گذاری روی یک اندیشه گاهی انسان را به خطا رفتن، درست تصمیم نگرفتن و عجولانه رفتار کردن می کشاند. برای این که حال و آینده ی خود را روشن ببینیم و صحیح پی ریزی کنیم، باید واقع بین باشیم. برای واقع بین بودن پاسخ به این سوالات می تواند مفید باشد؛ فکر کردن در مورد دیگران در این موقعیت و شرایط چه ارمغانی برای شما خواهد داشت؟ آیا فکر نمودن مشکلی از شما را حل خواهد کرد؟ آیا زندگی بهتری را برای شما رقم خواهد زد؟

لطف خدا:
از الطاف خدای متعال آگاه کردنِ بنده خود ، به ضعف و ناتوانی و عجز از ادای شکر، نسبت به نعمت‌های خداست. همین که چشمان ما باز شود و بدانیم که در مقابل چه خدایی هستیم؛ همین که زنگار غفلت از قلب و جان ما زدوده شود و به اشتباهات خود پی ببریم؛ همین که بیدار شویم و عزم جدی در حرکت به سمت معبود برداریم؛ همه و همه نعمت‌های اختصاصی خدا به ما است.
پس خدا لطف ِ ویژه‌ای به شما کرده است که اگر شما کمی دیگر فکر کنید باز هم می‌توانید از امثالِ این نعمت‌های اختصاصیِ به خود را بشمارید. و همه این‌ها نشان از آن دارد که خدای متعال توجهِ خاصی به شما دارد که باید قدرِ آن را بدانید و طریق ِ شکرِ هر کدام را که استفاده درست از آن نعمت است، بروید.

اما در مورد فکر گناه:
فکر گناه تا به مرحله عمل نرسیده، اگر چه ممکن است زمینه گناه را فراهم آورد و از این نظر باید به شدت از آن احتراز شود، ولی در عین حال خود آن گناه نیست؛ برخلاف نیت و فکر کار نیک که اگر به وسیله مانعی به مرحله عمل هم نرسد، در نزد خدا به منزله همان عمل خوب شمرده می شود.
فرقی که میان کار خیر و کار شر هست، این جهت است که اگر انسان تصمیم به کار خیر بگیرد؛ ولی بعد موفق به انجام ان نشود، برایش ثواب می نویسند؛ ولی در کار بد، اگر شما در مرحله تصمیم باشید و خودِ کار صورت نگیرد، به پای شما گناه نوشته نمی شود، و از این جهت نوعی عفو و اغماض وجود دارد.
یکی از وظایف مهم فرد مسلمان و هرکسی که به دنبال حیات معقو ل است، عفت در فکر و اندیشه است که از ثمرات شرم و حیاء است ؛ و حیا از نتایج ایمان و از پایه های اصلی دین است.
دور داشت فکر از عرصه های ناهنجار و آلوده را (عفت در اندیشه ) گویند. حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: «من کثر فکره فی المعاصی دعته الیها» ؛ کسی که بسیار درباره گناهان بیندیشد ، بزهکاری او را به خویش فرا می خواند (غررالحکم ، ج 5 ، ص 321)
آنکه به گناه می اندیشد در واقع همچون کسی است که بر لبه پرتگاه «ارتکاب گناه» قدم می زند، چنین کسی از سقوط ایمن نیست.
اندیشیدن در گناه، اگر چه آتش شعله ور نیست تا خرمن وجود آدمی را بسوزاند، ولی دود و دمی دارد که درون و برون او را سیاه و کدر می سازد.
از دیدگاه شرع مقدس ، فکر گناه، تا به عمل حرامی منجر نشود، حرام نیست . در عین حال نباید این مطلب از نظر دور داشته شود که شیطان از همین انحرافات کوچک _ در اندیشه _ بهره جویی سوء می کند و انسان را به تباهی ها می کشاند.
یکی از اصول مهم اخلاقی و روانی این است که اگر آدمی نیت خوب و عفیف داشته باشد، اعمال خوب نیز خواهد داشت و اگر به نیت آلوده گرفتار گردد، به بیرون از آن، رفتارش نیز فاسد و تباه خواهد شد.
اگر می خواهید خوب باشید، خوب بیندیشید اگر می خواهید سخن زشتی بر زبانتان جاری نشود، درِ ذهنتان را بر زشتی ها و ناشایست ها ببندید و اگر می خواهید درستکار باشد ، درست بیندیشید.

درمان فکر گناه:
کسى که مى‏خواهد زمام افکار خویش را به کف گیرد، باید با تمام توان به خودسازى روى آورد و با جدیت این راه را دنبال کند تا تدریجاً به هدف نزدیک گردد. جهت مقابله با چنین افکار مزاحم مى‏توانید از دستورالعملهاى زیر بهره‏گیرید و امیدواریم به تدریج از شر آن رهایى یابید:
1ـ از آنجا که معمولاً افکارِ گناه‌آلود، به هنگام بیکارى به سراغ فرد مى‏آید، سعى کنید با یک برنامه‏ریزى دقیق و حساب شده تمام اوقات شبانه ‏روزى خود را پر کنید و هیچ گاه بیکار نباشید. به مطالعه، نظافت اتاق، کمک به دوستان، ورزش و... مشغول باشید. و هر گاه بیکار شدید خود را به کارى مشغول سازید.
2ـ مطمئن باشید و بدانید که وقتى به چیزى فکر مى‏کنید به این معنا نیست که آن کار را انجام خواهید داد مثلاً اگر در ذهن و قلبتان به فردى فحش مى‏دهید، به این معنا نیست که آن جمله و کلام زشت و فحش را به زبان جارى خواهید کرد. یعنى فکر کردن در باره موضوعى الزاما به فعل و انجام آن منتهى نمى‏شود. این مطلب را خودتان مى‏توانید در طول روز چندین بار مشاهده و لمس کنید و به آن باور کنید.
3ـ در صورتى که به چنین افکارى اهمیت ندهید مطمئن باشید اگر تحمل کنید پس از چندى نهایتا آن را رها خواهید کرد.
4ـ هرگاه افکار مزاحم به سراغ شما آمد خود را مشغول کار دیگرى کنید و با ایجاد حواس‏پرتى از آن افکار مزاحم دورى کنید.
5ـ هرگاه این افکار به سراغتان آمد و متوجه شدید، وسط افکار به خود بگویید: «بس است دیگر» و بدین وسیله رشته افکار مزاحم را قطع کرده و به سراغ مطلبى دیگر خواهید رفت.

در پایان ذکر این نکته لازم است که غالبا افکار مشوش و آلوده از بازى‏هاى شیطان و وسوسه‏هاى نفس است که هدف از آن سرگرم کردن انسان و باز داشتن او از توجه به عبادت خدا و انجام اعمال نیک است و انسان باید در برابر این نوع افکار و هجوم آن بى اعتنا باشد و با پرکردن فضاى قلب و سینه از یاد خداوند و ذکر او و تفکر در شگفتى‏هاى خلقت او جایى خالى براى شیطنت شیطان در قلب خود باقى نگذارد.
کنترل افکار (خواطر) راه های متعددی دارد ولی نباید پنداشت که با اولین گام همه چیز درست می شود. بلکه کسی که می خواهد زمام افکار خویش را به کف گیرد باید با تمام توان به خودسازی بپردازد و با جدیت این راه را دنبال نموده تا تدریجا به هدف نزدیک گردد.